Mergje Littel (1781-1854)

24 augustus 2012 Ronn gezinskaart, stam Willem, vrouwelijke lijn 0

Generatie VIII

Mergje Littel, ook Marrigje; gedoopt Schoonhoven 16-12-1781, overleden Amsterdam 20-03-1854, dochter van Willem Littel en Johanna Roosenburg. Winkelierster.

Mergje is getrouwd Schoonhoven 27-08-1799 met Balthazar (Baltus) Tau; geboren Aken (D) ca. 1772, overleden Amsterdam 16-08-1814, vermoedelijk zoon van Franz Leonard Tau en Anna Sophia Hülsers.1 Hoedenfabrikant in Gouda.

1813 handtekening Balthazar Tau
Bregje de Wit noemt in 2004 in haar boek Op hoop van zaken dat Baltus Tau tijdens de Franse overheersing onder andere hoeden en in 1810 keizerlijke kokardes leverde voor de gewapende burgerwacht.2 Het echtpaar had een winkel aan de Botermarkt in Gouda (mogelijk in het huis dat vader Willem Littel in 1802 had gekocht), met daarachter de hoedenmakerij. Ze maakten in 1813 hun testament op. Op 22 augustus 1814 werd in Amsterdam het overlijden aangegeven van Balthazar Tau, 42 jr, hoedenmaker. Volgens De Wit is hij vermoord. De overlijdensakte vermeldt: “op schriftelijk aanzoek van den Heer Commisaris van politie van het 1e(?) Canton is voornoemde Lijk op den sestienden dezer gehaald uit den Roozestraat en na het binnengasthuis overgebragt ingevolge procesverbaal in dato den Twintigste dezer van gemelde gasthuis.” Tot de boedel behoorde onder meer een woonhuis, pakhuis, winkel en enkele panden elders in Gouda. Mergje liet de hoedenfabriek in 1815 slopen, vermoedelijk zette ze de hoedenwinkel voort. Ze wordt nog meerdere malen als winkelierster vermeld (o.a. 1818, 1829, 1838, 1841).

Mergje en Baltus kregen samen zes kinderen. Na zijn overlijden kreeg zij nog vier dochters.

Uit dit huwelijk:

  1. Johanna Maria Sofia Tau; geboren Gouda 14-04-1802, overleden tussen mei 1859 en mei 1893. Naaister (1840, 1846), winkelierster (1851) in Amsterdam.
    Johanna is getrouwd (1) Gouda 07-05-1823 met Christian Reinike, ook Christiaan Reinicke; geboren Arensdorf, Brandenburg (D) 14-09-1781, gedoopt aldaar 16-09-1781, overleden na 1830. Hij was een zoon van Martin Reinike, landbouwer (kossath), en Dorothea Schultze. Koopman te Boskoop (1823).
    Johanna is getrouwd (2) Amsterdam 24-07-1851 met Wilbrand Stork; geboren Bramsche (D) 26-07-1810, gedoopt aldaar [EL] 29-07-1810, overleden Amsterdam 11-05-1893, zoon van Johann Heinrich Stork, kleermaker, en Margrethe Adelheid Brand. Kleermaker in Amsterdam (1851). Bij het huwelijk werd overlegd een vonnis van de arrondissementsrechtbank van 30 juni 1846 waarbij de bruid verlof werd verleend om een tweede huwelijk aan te gaan “op grond van meer dan tienjarige afwezigheid van den Echtgenoot der Bruid”. Hij had “haar gedurende vijftien Jaren (…) verlaten zonder van zijn aanwezen te doen blijken”. Getuigen bij het huwelijk waren Wilhelmus Peeters (38 jr, ambtenaar), Cornelis Briel (38 jr, winkelier), zwagers van de bruid, Christiaan Reinecke (70 jr, conciërge Hoogduitse schouwburg) en Johan Friedrich Eltroth (32 jr, bierbrouwer). De getuige Christiaan Reinecke (Berlijn 25-03-1781 – Watergraafsmeer 31-12-1857) was in 1821 getrouwd met Josina Pieternella Leffelaar en mogelijk verwant aan haar ex.

  2. Johanna Tau; geboren Gouda 10-06-1805, overleden aldaar 31-03-1833. Johanna is getrouwd Gouda 25-03-1829 met Jacob Maurer; geboren Delfzijl 13-12-1805, overleden Gouda 01-11-1853, zoon van Gerrit Maurer, kanonnier, timmerman, en Grietje Coppers. Kantoorbediende te Utrecht (1829), pettenmaker aan de Hoogstraat in Gouda (1836). Jacob is hertrouwd Gouda 27-06-1833 met Jacomina Stout; geboren Tiel 15-11-1808, overleden Gouda 05-04-1864, dochter van Willem Stout en Anna Maria Kloppenburg.

  3. Willem Tauw; geboren Gouda 29-04-1808, overleden aldaar 28-07-1868. Pettenmaker te Gouda (1841), winkelier. Willem is getrouwd Gouda 13-10-1841 met Johanna Elisabeth Kaars; geboren Gouda 15-09-1814, overleden aldaar 05-04-1875, dochter van Johan Adam Kaars, schrijnwerker in Gouda, en Johanna Vink

  4. Apollonia Tauw; geboren Gouda 20-02-1810 (Tauw), gedoopt aldaar 21-02-1810, overleden Amsterdam 25-03-1855. Volgens verklaring van haar moeder bij het eerste huwelijk was de familienaam eigenlijk Tau, ze tekende ook als “A. Tau”. Apollonia was winkelierster in Amsterdam (1847).
    Ze is getrouwd (1) Gouda 31-01-1838 met Joannes Michael Carolus (Carl) Stein; gedoopt Solingen (D) 31-12-1808, overleden Amsterdam 19-11-1846 (als Karel Stijn), zoon van Petri Stein, herbergier, kastelein, en Rosina Schaefer. Carl was goudsmid in Gouda (1838). Later had het paar een hoeden- en pettenzaak in Amsterdam. Volgens zijn overlijdensannonce overleed hij aan de gevolgen van een slijmberoerte, zijn vrouw laat bovendien weten dat “De Hoeden- en Petten-Affaire zal door de Weduwe op denzelfden voet worden gecontinueerd”.
    Apollonia is getrouwd (2) Amsterdam 11-11-1847 met Cornelis Briel; geboren Wormerveer 04-11-1812, overleden Amsterdam 27-06-1859, zoon van Willem Briel, boekverkoper, en Grietje Oosthuizen. Was negen jaar in dienst bij de tweede afdeling infanterie. Gruttersknecht (1847), winkelier (1851), ambtenaar (1855, 1859) in Amsterdam. Bij het huwelijk getuigde onder anderen Willem Littel, oom van de bruid.

  5. Lucretia Tau; gedoopt Gouda 16-06-1811, overleden Amsterdam 21-04-1848. Lucretia is getrouwd Gouda 23-02-1836 met Heinrich Carl Weustenfeld, ook genaamd Hendrik Carel Wustenfeld; geboren Schwelm (D) 04-04-1807, overleden Münster (D) 05-10-1861, zoon van Johann Daniel Weustenfeld, banketbakker te Solingen (1836), en Johanna Friederike Beckmann. Bij het huwelijk banketbakker, later hoedenwinkelier. Hij is hertrouwd Amsterdam 14-12-1848 (huw. ontbonden 1859) met Maria Elisabeth Krantz; geboren Amsterdam 07-11-1829, dochter van Hendrik George Krantz en Johanna Christina Helmers. Weduwe van Sent Jacob Mastenbroek.

  6. Francisca Leonarda Tau; geboren Gouda, Botermarkt 23-07-1813, overleden Utrecht 25-12-1891. Francisca is getrouwd Gouda 13-12-1837 met Wilhelmus (Willem) Peeters; geboren Breda 16-01-1813 (Guillaume), overleden Vleuten 18-05-1891, zoon van Gerardus Peeters, onderofficier en Henriette Rudusulie. Willem was pettenfabrikant in Gouda (1837), later ambtenaar (1851).

Uit onbekende relatie(s):

  1. Abramina Littel; geboren Gouda, Botermarkt P 90, 17-12-1815, overleden Gouda, Botermarkt P 89, 10-03-1817.

  2. Henrietta Hermina Littel; geboren Gouda, Botermarkt, 12-06-1818, overleden aldaar 09-12-1818.

  3. Henrietta Hermina Littel; geboren Gouda, Botermarkt P 89 10-09-1819, overleden aldaar 02-03-1822.

  4. Christina Maria Littel; geboren Gouda, Botermarkt P 89, 01-05-1824, overleden aldaar 31-01-1825.

 

Bronnen
  1. Een voorlopige aanname op grond van overeenkomst in tijd, plaats en beroep. Van Franz Leonard Tau (Ook Franciscus, Franciscus Leonardus en Frans) en Anna Sophia Hülsers (ook Hulser) woonden in Nederland in elk geval twee kinderen: de hoedenmaker Mathias Theodorus Tau (Aken 1774 – Geertruidenberg 1851), en Maria Geertruida Petronella Taw (Aken 1776 – Breda 1856), die in 1822 in Breda trouwde met de hoedenmaker Adrianus Rosu. Een Balthasar Tauw is in 1802 getuige bij de doop van een dochter van [Mathias] Theodorus Tauw en diens eerste echtgenote Ida Meesterom.
  2. Bregje de Wit (2004) Op hoop van zaken : De industrialisatie van Gouda, 1813-1913. Gouda: Boekhandel Verkaaik. ISBN 9080003220.